Wettelijk kader
Sinds 1 juli 2001 bestaat er in België een inzamel- en verwerkingssysteem voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA). Dit systeem is ontstaan uit een wettelijke verplichting die “de aanvaardingsplicht" wordt genoemd. In de Europese wetgeving worden 10 categorieën EEA gedefinieerd waarvoor een aanvaardingsplicht geldt:
-
Grote huishoudelijke apparaten
-
Kleine huishoudelijke apparaten
-
IT- en telecommunicatieapparatuur
-
Consumentenapparatuur
-
Verlichtingsapparatuur
-
Elektrisch en elektronisch gereedschap (uitgezonderd grote, niet-verplaatsbare industriële installaties)
-
Speelgoed, apparatuur voor sport en ontspanning
-
Medische hulpmiddelen (met uitzondering van alle geïmplanteerde en geïnfecteerde producten)
-
Meet- en controle-instrumenten
-
Automaten
Deze categorieën zijn echter zeer algemeen omschreven en in de praktijk moeilijk werkbaar. Daarom gebruikt Recupel, in akkoord met de toezichthoudende overheden, meer gedetailleerde lijsten van EEA waarvoor zij ook de verplichtingen inzake aanvaardingsplicht verzorgt. U vindt deze lijsten op http://www.recupel.be/ (rubriek 'productenlijsten').
Fabrikanten en invoerders van toestellen zijn meestal actief in de drie gewesten, dus was het logisch om één uniform terugnamesysteem op nationaal niveau in te voeren. Begin 2001 hebben de drie regionale overheden en de industrie verschillende overeenkomsten gesloten voor de implementatie van éénzelfde terugnamesysteem voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten. Deze akkoorden of «Milieubeleidsovereenkomsten betreffende de aanvaardingsplicht van afgedankte elektrische en elektronische apparaten» werden gesloten tussen de industrie-sectoren enerzijds en de gewesten anderzijds: het Vlaamse Gewest (MBO, 17/10/2008, B.S., 09/06/2009), het Waalse Gewest (CE, 19/02/2001), en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (CE, 19/02/2001).
Vlaams gewest
Sinds 1 juli 1999 bestaat er in Vlaanderen een terugnameplicht voor alle afgedankte elektrische en elektronische toestellen. Het uitvoeringsbesluit “Vlarea" maakt de invoerders/producenten, de tussenhandelaars en de eindverkopers samen verantwoordelijk voor de aanvaarding, de ontmanteling en de verwerking van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (Vlarea,17/12/1997, B.S., 16/04/1998).
Vlarea II werd van kracht op 1 juni 2004 (Vlarea II, 5/12/2003, B.S. 30/04/2004 zoals gewijzigd op 17/12/2004, B.S. 20/01/2005).
Waalst gewest
Ook Wallonië heeft een nieuw afvaldecreet goedgekeurd (20/12/2001, B.S., 06/02/2002), ter aanvulling van het voorafgaande decreet van 1996. Het uitvoeringsbesluit van de Waalse Regering voert een terugnameplicht in voor verschillende afvalsoorten met het oog op hun valorisatie of een beter beheer (25/04/2002, B.S. 18/06/2002).
Brussels Hoofdstedelijk gewest
In Brussel berust de juridische basis op de Ordonnantie van 7 maart 1991 betreffende het afvalbeleid en de preventie. Het besluit dat de terugnameplicht invoert, werd goedgekeurd op 18 juli 2002 (B.S., 27/09/2002).
De Europese Richtlijn
De Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA) werd aangenomen op 27 januari 2003 en gepubliceerd op 13 februari 2003, tevens dag van de inwerkingtreding. De Richtlijn voorziet de oprichting van een terugnamesysteem van AEEA voor augustus 2005 en werd omgezet in de wetgeving van de drie gewesten in 2004 en 2005. België heeft in dit domein dus een behoorlijke voorsprong!
Alle wettelijke referenties zijn terug te vinden op deze site, rubriek 'Documentatie'.
Bij de opstart van Recupel werd enkel een oplossing geboden voor bepaalde categorieën huishoudelijke EEA, zijnde apparaten bestemd voor gebruik in particuliere huishoudens of daarmee vergelijkbaar gebruik in bedrijven. Intussen biedt Recupel evenwel ook voor de meeste professionele EEA (andere dan huishoudelijke) een oplossing voor deze aanvaardingsplicht.
Toetreding tot een of meerdere beheersorganismen impliceert dat men retroactief aangifte zal moeten doen en dit afhankelijk van het tijdstip waarop men de activiteiten startte en/of het tijdstip waarop de Recupel-dienstverlening voor het toestel van start ging tenzij inmiddels verjaring zou zijn ingetreden.
Alle wettelijke referenties zijn terug te vinden op deze site, rubriek 'Documentatie'.
Bij de opstart van Recupel werd enkel een oplossing geboden voor bepaalde categorieën huishoudelijke EEA, zijnde apparaten bestemd voor gebruik in particuliere huishoudens of daarmee vergelijkbaar gebruik in bedrijven. Intussen biedt Recupel evenwel ook voor de meeste professionele EEA (andere dan huishoudelijke) een oplossing voor deze aanvaardingsplicht.
Toetreding tot een of meerdere beheersorganismen impliceert dat men retroactief aangifte zal moeten doen en dit afhankelijk van het tijdstip waarop men de activiteiten startte en/of het tijdstip waarop de Recupel-dienstverlening voor het toestel van start ging tenzij inmiddels verjaring zou zijn ingetreden.
"1 voor 1" of "1 voor 0"
De begrippen "1 voor 1" of "1 voor 0" laten toe de draagwijdte van de aanvaardingsplicht beter te begrijpen.
De begrippen "1 voor 1" of "1 voor 0" laten toe de draagwijdte van de aanvaardingsplicht beter te begrijpen.
"1 voor 1" betekent dat er een verplichting bestaat een elektrisch of elektronisch toestel terug te nemen van de ontdoener, wanneer deze een gelijkaardig toestel aankoopt.
"1 voor 0" betekent dat zelfs wanneer een ontdoener geen gelijkaardig toestel aankoopt er een verplichting bestaat om afgedankte elektrische of elektronische toestellen van die ontdoener terug te nemen.
Of "1 voor 1" dan wel "1 voor 0" geldt is afhankelijk van het feit of het toestel met een all-in of een administratieve bijdrage betreft en van het feit of het toestel al dan niet na 13 augustus 2005 op de markt is gebracht.
Elektrische of elektronische apparaten met een all-in bijdrage
Als kleinhandelaar moet u de afgedankte toestellen die een consument terugbrengt gratis aanvaarden wanneer deze een gelijkaardig toestel koopt. Zo kan een consument bijvoorbeeld een oude diepvriezer inleveren bij aankoop van een nieuw model.
Als kleinhandelaar moet u de afgedankte toestellen die een consument terugbrengt gratis aanvaarden wanneer deze een gelijkaardig toestel koopt. Zo kan een consument bijvoorbeeld een oude diepvriezer inleveren bij aankoop van een nieuw model.
Het merk of de plaats van aankoop van het oude product hebben hierbij geen belang.
Uiteraard kan de consument met afgedankte huishoudelijke elektrische of elektronische apparaten steeds (dus ook wanneer geen gelijkaardig toestel wordt gekocht !) terecht bij een containerpark, met een defect toestel, of bij een hergebruikcentrum, wanneer het toestel nog behoorlijk functioneert.
Elektrische of elektronische apparaten met een administratieve bijdrage.
Voor professionele elektrische of elektronische apparaten moet een onderscheid gemaakt worden tussen toestellen op de markt gebracht vóór of na 13 augustus 2005.
Voor professionele elektrische of elektronische apparaten moet een onderscheid gemaakt worden tussen toestellen op de markt gebracht vóór of na 13 augustus 2005.
Professionele toestellen op de markt gebracht vóór 13 augustus 2005 moeten worden teruggenomen bij aankoop van een equivalent toestel. Zonder aankoop van een equivalent toestel moet de eindgebruiker zelf voor de verwerking van het toestel instaan.
Voor toestellen na 13 augustus 2005 op de markt gebracht, moet de producent/invoerder instaan voor de inzameling en verwerking van zijn "eigen" afgedankte toestellen, ook als geen equivalent toestel wordt aangekocht. Voor professionele apparaten op de markt gebracht na 13 augustus 2005 geldt derhalve "1 voor 0".
Wordt een toestel aangeboden zonder dat een nieuw toestel kan verkocht worden, dan dient de invoerder/producent de ontdoener een marktconforme prijs aan te bieden voor de inzameling en verwerking van het afgedankte toestel. Hiervoor kunnen leden van het collectieve Recupel-systeem een beroep doen op de dienstverlening van Recupel. Het staat de ontdoener vrij gebruik te maken van de diensten van Recupel.
Wordt een producent/invoerder gevraagd een afgedankt toestel terug te nemen bij verkoop van een nieuw gelijksoortig toestel dan is hij verantwoordelijk voor de kosten van terugname en verwerking. Daarbij bestaat wel de mogelijkheid de kosten voor de terugname door te rekenen aan de klant.